NGUYỄN HÀVISHIPEL Trong ngành Hàng hải nói chung và nghề đi biển nói riêng, chắc hẳn chúng ta không ai không biết đến thiết bị VHF - một thiết bị thông tin liên lạc thông dụng hoạt động trên dải tần số rất cao và dễ dàng thao tác sử dụng chỉ việc “Nhấn để gọi - Nhả để nghe ”. Ngoài ra, tính năng gọi chọn số (DSC) được tích hợp trên thiết bị này là phương thức bắt liên lạc đặc biệt hiệu quả trong phòng tránh đâm va trên biển. Đặt giả thiết, trong khi tàu đang hành trình, sỹ quan trực canh quan sát thấy tàu đối phương đi ngược hướng với mình trong phạm vi gần, nếu chỉ một tàu bẻ lái thì nguy cơ đâm va vẫn có thể xảy ra, trong khi tàu đối diện chưa biết sự nguy hiểm đó. Bạn rất muốn báo cho tàu đối diện biết cùng phối hợp để cùng bẻ lái phòng tránh đâm va, nhấn gọi VHF trên kênh chung 16 mà không trả lời. Lúc đó phía tàu đối diện có thể đang đặt kênh trực canh không phải là kênh 16, có thể là một kênh khác ví dụ như kênh 13 để trực canh liên lạc trên boong hoặc kênh 14 để trực canh liên lạc với bờ... Trong trường hợp này phải làm thế nào báo cho tàu phía trước biết? Hãy sử dụng chức năng gọi chọn số - DSC của thiết bị VHF-DSC trên tàu để yêu cầu bắt liên lạc với tàu phía trước. Cự ly thông tin của thiết bị VHF là khoảng 30-40 hải lý. Bản chất thiết bị VHF có DSC là thiết bị gồm 2 máy thu phát được tích hợp chung trong một thiết bị, gồm một thiết bị thu phát thoại trên các kênh tần VHF và một thiết bị thu phát DSC trên kênh 70. Kênh 70 này được bố trí trực canh độc lập, nó luôn thu được các bản tin DSC từ thiết bị khác gọi đến ngay cả trong trường hợp có kênh tần đang trao đổi thoại. Để yêu cầu bắt liên lạc, chỉ việc nhấn nút gọi cấp cứu hoặc nhấn vào phím “Menu” trên mặt của thiết bị VHF chọn chức năng ALL SHIP CALL. Khi đó, thiết bị sẽ tự động gửi bản tin DSC trên kênh tần 70 và gần như ngay lập tức tàu đối phương sẽ nhận được bản tin này (Thời gian phát mỗi bức điện DSC chỉ trong khoảng 0,6 giây trên sóng VHF so với khoảng 7 giây trên sóng MF/HF). Khi tàu phía trước thu được sẽ có báo động trên thiết bị của họ, với báo động không thể không chú ý vì nó đã được chuẩn hóa trong hệ thống an toàn và cứu nạn hàng hải toàn cầu - GMDSS, nó sẽ báo động cho đến khi tàu đối phương báo nhận cuộc gọi. Khi đó, tàu đối phương báo nhận bằng cách nhấn tổ hợp nghe/gọi thì lập tức 2 thiết bị VHF của 2 tàu sẽ cùng chuyển về kênh 16. Hai thiết bị đã tạo ra kênh thông tin liên lạc tin cậy cho phép tàu có thể trao đổi thông tin phối hợp để phòng tránh đâm va trong trường hợp này. Trên thực tế thì phần lớn sỹ quan đều sử dụng VHF làm phương tiện đầu tiên để liên lạc tránh va. Tuy nhiên để phòng, tránh đâm va hiệu quả hơn, các tàu cần phải tuân thủ nghiêm ngặt Quy tắc quốc tế phòng ngừa đâm va tàu thuyền trên biển, như chạy đúng tốc độ quy định, trực canh đảm bảo công tác cảnh giới, đảm bảo đèn chiếu sáng... Nhất là về ban đêm, tầm nhìn xa bị hạn chế hoặc có khi nhiều hơn hai tàu trong vùng lân cận với tàu mình thì việc xác định chính xác đối tượng tránh va là điều hết sức cần thiết, phải xem xét cẩn trọng. Ngay cả khi xác định đúng đối tượng thì khả năng nhầm lẫn giữa hai tàu vẫn có thể xảy ra do rào cản ngôn ngữ, do mập mờ trong việc thể hiện các thông báo không chính xác. Trên đây là cách thức hữu hiệu trong việc sử dụng chức năng DSC trên thiết bị VHF-DSC để liên lạc với tàu đối phương trong trường hợp cần tạo kênh liên lạc chung cho dù 2 tàu đang không cùng kênh liên lạc VHF và một số vấn đề liên quan trong phòng và tránh đâm va. Ngoài ra, với công nghệ gọi chọn số DSC cho phép truy nhập tự động tới các đài thông tin duyên hải phục vụ cho việc phát và tiếp nhận các cuộc gọi thường và các cuộc gọi cấp cứu. Khi nhận được một báo động cấp cứu, hệ thống DSC cho phép hiển thị lên màn hình những thông tin (tên của tàu gặp nạn, tính chất tai nạn và vị trí tàu gặp nạn…) được cập nhật lần sau cùng. Định dạng một cuộc gọi cấp cứu bằng phương thức gọi chọn số DSC gồm: Nhận dạng của tàu gặp nạn (9 số MMSI của tàu gặp nạn); vị trí, thời gian mới nhất của tàu gặp nạn (Vĩ độ/Kinh độ - Latitude/Longitude); tình trạng gặp nạn hay tính chất cấp cứu (nếu có thể). Tính chất cấp cứu gồm các tính chất, như: Cháy nổ - Fire/Explosion; nước tràn vào tàu - Flooding; đâm va - Collision;mắc cạn - Grounding; nghiêng có nguy cơ lật tàu – Listing/Capsizing; chìm - Sinking; mất điều khiển và thả trôi - Adrift; bỏ tàu – Abandon; cướp biển - Piracy.