Tổ điều tra tiến hành điều tra, xác định nguyên nhân gây ra tai nạn tàu Biển Bắc 16 chìm tại vị trí có tọa độ (13045’00,5”N; 109014’53,8”E) tại vùng biển Quy Nhơn xảy ra vào khoảng 07 giờ 20 phút ngày 04/11/2017 như sau:

I. Các thông tin liên quan của tàu Biển Bắc 16.

1. Thông tin tình trạng kỹ thuật, hồ sơ đăng ký, đăng kiểm:

a. Thông tin tàu:

Tên tàu                                 : Biển Bắc 16   ;   Số ĐKHC         : HP 4280

Quốc tịch                              : Việt Nam       ;   Cảng đăng ký   : Hải Dương

Tổng dung tích                      : 1593              ;   Trọng tải          : 3449.9 MT

Năm đóng                             : 2016   

Loại tàu                                 : Tàu chở hàng khô

Vật liệu vỏ tàu                      : Thép

Kích thước (L x B x D x d)   : 74,800 x 12,800 x 6,200 (m)

Kích thước (Lmax x Bmax)    : 79,800 x 12,800 (m)                

Cơ quan đăng kiểm                         : Đăng kiểm Việt Nam

Vùng hoạt động                    : VR SB

Chủ tàu                                 : Công ty cổ phần đóng tàu Biển Bắc

Địa chỉ chủ tàu                      : Xã An Đồng, Huyện An Dương, Hải Phòng

b. Hồ sơ đăng ký, đăng kiểm tàu:

Stt	Giấy chứng nhận	Cơ quan cấp	Ngày cấp	Ngày hết hạn
1	GCN Đăng ký	Sở GTVT Tp Hải Phòng	05/08/2016	Không
2	GCN ATKT & BVMT	Đăng kiểm Việt Nam	21/07/2017	01/08/2018
3	Giấy phép sử dụng tần số và thiết bị vô tuyến điện	Cục tần số vô tuyến điện	06/07/2016	05/07/2018

 

2. Thuyền viên, chứng chỉ chuyên môn thuyền viên:

Theo danh sách thuyền viên rời cảng của tàu Biển Bắc 16 do Cảng vụ đường thủy nội địa Quảng Ninh cung cấp và do chủ tàu cung cấp, qua kết quả xác minh bằng cấp của thuyền viên trên tàu tại văn bản số 2811/CĐTNĐ-PTTV ngày 11/12/2017 của Cục đường thủy nội địa Việt Nam, văn bản số 175/TTDN ngày 13/12/2017 của Trung tâm dạy nghề đường thủy nội địa tỉnh Ninh Bình thì các thông tin về thuyền viên trên tàu cụ thể như sau:

 

Stt	Họ và tên	Chức danh	Năm sinh	Số GCN KNCM/Hạng	Ngày Cấp	Ngày Hết hạn
1	Lương Văn Xuyền	Thuyền trưởng	12/03/1982	00001252-T1	22/08/2016	22/08/2021
2	Đỗ Anh	Thuyền Phó	28/01/1972	00001682-T2	22/08/2016	22/08/2021
3	Bách Văn Thái	Thuyền Phó	08/05/1981	00002579-T2	08/03/2017	08/03/2022
4	Nguyễn Văn Định	Máy trưởng	1981	00542.M1-M1	03/06/2014	31/12/2019
5	Mai Đức Tân	Máy Phó	07/04/1960	00002105-M2	08/08/2017	07/04/2020
6	Trần Văn Đệ	Máy Phó	01/07/1972	00001600-M2	06/02/2017	06/02/2022
7	Nguyễn Trọng Dũng	Thủy thủ	03/07/1967	00000703HN-TT1	14/05/2016	Không
8	Vũ Đức Khoa	Thủy thủ	13/11/1994	00000107NB-TT1	26/03/2015	Không
9	Trần Ngọc Luân	Thủy thủ	02/02/1991	00000463NB-TT1	21/05/2015	Không
10	Nguyễn Văn Thảo	Thợ máy	21/07/1985	00000156NB-TM1	20/06/2016	Không

3. Tổ chức trực ca:

a. Trực ca buồng lái:

Theo sự phân công của Thuyền trưởng bộ phận Boong được chia làm 3 ca trực, mỗi ca 04 tiếng như sau:

Thời gian	Sỹ Quan	Thủy thủ
00.00-04.00	Trần Văn Đệ	Nguyễn Trọng Dũng
12.00-16.00
04.00-08.00	Đỗ Anh	Vũ Đức Khoa
16.00-20.00
08.00-12.00	Lương Văn Xuyền	Trần Ngọc Luân
20.00-24.00

Thời điểm xảy ra tai nạn lúc 07 giờ 20 phút ngày 04/11/2017 (thuộc ca trực 04.00-08.00) toàn bộ thuyền viên bộ phận Boong đều có mặt trên buồng lái để chống bão.

- Sỹ quan: Thuyền trưởng - Lương Văn Xuyền , Thuyền phó - Đỗ Anh, Thuyền phó - Bách Văn Thái.

- Thủy thủ: Ông Nguyễn Trọng Dũng, Vũ Đức Khoa, Trần Ngọc Luân.

b. Trực ca buồng máy:

Theo sự phân công của Máy trưởng bộ phận Máy được chia làm 3 ca trực, mỗi ca 04 tiếng như sau:

Thời gian	Sỹ Quan	Thủy thủ
00.00-04.00	Bách Văn Thái	Nguyễn Văn Thảo ( hỗ trợ chấm dầu không đi ca bắt buộc)
12.00-16.00
04.00-08.00	Mai Đức Tân
16.00-20.00
08.00-12.00	Nguyễn Văn Định
20.00-24.00

Thời điểm xảy ra tai nạn lúc 07 giờ 20 phút ngày 04/11/2017 (thuộc ca trực 04.00-08.00 ) toàn bộ thuyền viên bộ phận Máy đều trong Buồng máy để chống bão.

- Sỹ quan đi ca: Máy trưởng - Nguyễn Văn Định, Máy Phó - Mai Đức Tân, Máy Phó - Trần Văn Đệ.

- Thợ máy: Ông Nguyễn Văn Thảo.

4.       Các thông tin, hồ sơ liên quan khác thu thập được:

- Căn cứ theo giấy phép rời cảng do chủ tàu cung cấp và cùi giấy phép rời cảng của Cảng vụ đường thủy nội địa Quảng Ninh cung cấp thì tàu Biển bắc 16 chở 3332 tấn Clinker và theo khai báo của chủ tàu thì trên tàu còn lại 10.000 lít D.O dầu nhiên liệu.

- Giấy phép rời cảng bảng photo, danh sách thuyền viên do chủ tàu cung cấp.

- Chứng minh nhân dân, hợp đồng lao động bảng photo của thuyền viên do chủ tàu cung cấp có đóng dấu treo.

- Danh sách thuyền viên, cùi giấy phép rời cảng Vũng Đục bảng photo do Cảng vụ đường thủy nội địa Quảng Ninh cung cấp có đóng dấu treo

·          Nhận xét chung.

-  Hồ sơ đăng kiểm tàu: Tại thời điểm xảy ra tai nạn hồ sơ tàu phù hợp với quy định và còn hiệu lực.

-  Thuyền viên có chứng chỉ chuyên môn phù hợp với các chức danh được bố trí làm việc trên tàu và phù hợp với định biên được quy định tại Thông tư 04/2017/TT-BGTVT ngày 20/01/2017 của Bộ giao thông vận tải.

-   Với số lượng thuyền viên và sắp xếp ca trực như trên thì thuyền viên trên tàu được đảm bảo thời gian làm việc và nghỉ ngơi theo quy định cho đến trước khi tai nạn xảy ra.

II. DIỄN BIẾN TAI NẠN.

Theo bản tường trình của Thuyền trưởng Lương Văn Xuyền và các thuyền viên còn lại trên tàu Biển bắc 16 sau khi được cứu thì diễn biến tai nạn hàng hải của tàu Biển Bắc 16 như sau :

Tàu Biển Bắc 16 gồm 10 thuyền viên do ông Lương Văn Xuyền làm Thuyền trưởng nhận 3332 tấn Clinker tại cảng Vũng Đục thuộc Cảng thủy nội địa Cẩm Phả, Quảng Ninh. Lúc 05 giờ 00 phút ngày 31/10/2017 tàu kéo neo rời cảng Vũng Đục hành trình đi Hồ Chí Minh để trả hàng theo giấy phép rời cảng số 0007483/GP do Đại diện Cảng vụ đường thủy nội địa Quảng Ninh cấp.

Trên đường hành trình thuyền trưởng và các thuyền viên trên tàu nhận được bản tin thời tiết của Đài thông tin duyên hải Việt Nam có gió mùa đông bắc tăng cường và cơn bão số 12 sẽ đổ bộ vào Nam khu vực Phú Yên cho đến khu vực Bình Thuận nên thuyền trưởng quyết định cho tàu chuyển hướng vào khu vực Quy Nhơn để tránh, trú gió bão.

Đến 04 giờ 30 phút ngày 03/11/2017, tàu thả neo tại khu neo vịnh Làng Mai (khu neo ngoài Quy Nhơn) an toàn và triển khai các công tác chống bão, cụ thể Thuyền trưởng cho thả neo phải 04 đường dưới nước và cho thuyền viên kiểm tra lại dây chằng, nêm bạt hầm hàng và tất cả các trang thiết bị cứu sinh, cứu hỏa.

Khoảng 20 giờ 00 phút ngày 03/11/2017 bắt đầu có gió và sóng mạnh, thuyền trưởng Lương văn xuyền ra lệnh cho tất cả các thuyền viên và các bộ phận Boong, Máy sẵn sàng vào vị trí làm việc khi có lệnh.

Tàu Biển Bắc 16 neo an toàn và ổn định tại khu neo Vịnh Làng Mai cho đến 02h00’ ngày 04/11/2017, do sóng gió quá lớn, theo lời khai của Thuyền trưởng tàu bị đánh dạt mũi và có hiện tượng rê neo nên thuyền trưởng Lương Văn Xuyền ra lệnh cho nổ máy chính, tới máy để hỗ trợ neo.

Lúc 02 giờ 30 phút ngày 04/11/2017 Thuyền trưởng ra lệnh cho Thuyền phó Đỗ Anh thả neo trái, khoảng 03 đường dưới nước để giữ tàu ổn định hướng và vị trí. Sau khi thả neo thứ 2 tàu giữ được thế ổn định cho đến 06 giờ 00 phút ngày 04/11/2017, lúc này gió rất mạnh, sóng rất cao đánh phủ liên tục lên hầm hàng khiến bạt của hầm hàng số 2 bị rách, nước bắt đầu tràn vào hầm hàng. Thuyền trưởng đã ra lệnh cho các thuyền viên có mặt trên buồng lái lúc đó ra boong để khắc phục lại những chỗ bạt bị đánh rách nhưng vì sóng quá lớn nên thuyền viên không thể khắc phục, nước cứ tiếp tục vào hầm hàng.

Đến 07 giờ 00 phút Thuyền trưởng Lương Văn Xuyền thông báo cho cảng vụ tình trạng của tàu hiện tại và cố gắng kéo neo để đưa tàu Biển Bắc 16 vào bãi cạn bảo đảm an toàn cho tàu và thuyền viên. Khoảng 07 giờ 20 phút trong lúc đang kéo neo để điều động thì nước tràn vào hầm hàng rất nhiều làm tàu chìm nhanh đồng thời sóng biển quá lớn đánh phủ vào bên trong cabin gây chập điện làm mất điện toàn tàu. Lúc này Thuyền trưởng ra lệnh cho các thuyền viên mặc áo phao, thả dụng cụ nổi rời tàu và Thuyền trưởng là người rời sau cùng nhưng khi các thuyền viên xuống nước, vì sóng quá lớn nên chỉ có một số thuyến viên bám vào được dụng cụ nổi, số còn lại bị sóng đánh văng ra xa và trôi trên vùng biển Quy Nhơn.

Sau khi trôi dạt trên biển 03 thuyền viên được tàu Hoàng Thiên phú 28 cứu vớt, 02 thuyền viên được tàu Quang Thịnh 18 cứu vớt, 01 thuyền viên dạt vào bờ, 04 thuyền viên (Đỗ Anh, Nguyễn Trọng Dũng, Nguyễn Văn Thảo, Trần Ngọc Luân)  được các phương tiện của Đội tìm kiếm cứu nạn tìm thấy đã chết, đưa về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Định và đã được người nhà nhận dạng đưa về an táng.

III. Hậu quả tai nạn.

1. Loại tai nạn                : Chìm đắm – tai nạn hàng hải đặc biệt nghiêm trọng.

2. Tổn thất về con người                    : 04 thuyền viên chết.

3. Tổn thất vật chất        : Chìm hoàn toàn trong luồng hàng hải.

4. Tổn thất về môi trường : Không

IV. PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN TAI NẠN

1.     Điều kiện hoàn cảnh xảy ra tai nạn.

a.     Thời gian, vị trí xảy ra tai nạn:

- Thời gian: Thời gian xảy ra tai nạn vào khoảng 06h00 đến 08h00 ngày 04/11/2017.

- Vị trí: sau bão, vị trí tai nạn (vị trí tàu chìm) được xác định có tọa độ (13045’00,5”N; 109014’53,8”E).

b.    Điều kiện khí tượng, thủy văn:

-  Theo thông tin thời tiết của Đài khí tượng thủy văn tỉnh Bình Định cung cấp ngày 27/11/2017 thời tiết khu vực Quy Nhơn cụ thể như sau:

 -  Xu thế:  các ngày 03-04/11/2017 do chịu ảnh hưởng chủa không khí lạnh tăng cường mạnh, đới gió mùa đông bắc cường độ mạnh, kết hợp hoàn lưu phía bắc cơn bão số 12.

-  Thời tiết : khu vực đất liền phía nam tỉnh Bình Định nhiều mây, trong đêm ngày 03-04/11/2017 có mưa rất to. Trong đất liền gió bão cấp 6-9 giật cấp 10-11.

-  Vùng biển: khu vực phía nam tỉnh Bình Định đêm ngày 03-04/11/2017 có mưa bão. Tầm nhìn xa 2-4km, gió bão có thể mạnh hơn trong đất liền từ 1 đến 2 cấp. Biển động dữ dội.

2.     Phân tích nguyên nhân.

Tàu Biển Bắc 16 bị chìm tại vùng biển Quy Nhơn tại vị trí có độ sâu hơn 10m. Cho đến nay, tàu Biển Bắc 16 vẫn chưa được trục vớt, chưa giám định được tình trạng thân vỏ và hầm hàng của tàu. Do đó, căn cứ trên các bản tường trình của thuyền viên còn lại trên tàu sau khi được cứu và các kết quả điều tra xác minh thì nguyên nhân dẫn đến tàu Biển Bắc 16 chìm có thể như sau:

Theo giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và phòng ngừa ô nhiễm môi trường phương tiện thủy nội địa của Tàu Biển Bắc 16 thì tàu Biển Bắc 16 mang cấp VR-SB chỉ hoạt động trên tuyến SB do Bộ GTVT công bố, cách bờ hoặc nơi trú ẩn không quá 12 hải lý và gió không quá cấp 5 Beaufort (tương ứng với tốc độ gió 30-39 km/h và độ cao sóng là 2m theo bảng gió Beaufort), cho nên khi tàu Biển Bắc 16 hành trình từ Quảng Ninh đến Thành phố Hồ Chí Minh để trả hàng, qua Đài thông tin duyên hải Việt Nam Thuyền trưởng nhận được tin gió mùa đông bắc tăng cường và bão số 12 sẽ đổ bộ và khu vực Nam Phú Yên đến Bình Thuận thì thuyền trưởng đã cho tàu vào Vịnh Làng Mai - Quy Nhơn tránh trú gió bão để đảm bảo cho tàu và thuyền viên.

Tuy nhiên theo thông tin do Đài khí thượng thủy văn tỉnh Bình Định cung cấp thì tại khu vực Quy Nhơn trong đêm ngày 03/11/2017 và ngày 04/11/2017 là khu vực chịu ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường, đới gió mùa Đông Bắc cường độ mạnh, kết hợp hoàn lưu phía Bắc cơn bão số 12, gió bão tại khu vực này mạnh cấp 6-9 Beaufort, giật cấp 10-11 trong đất liền, vùng biển phía nam Bình Định gió bão có thể mạnh hơn trong đất liền từ 1 đến 2 cấp tức là cấp 7-10 giật cấp 11-12, biển động dữ dội, độ cao sóng 7-9m và đạt độ cao 11m cho đến hơn 14m khi giật cấp 11-12 (tương ứng với bảng gió Beaufort) nên gây nguy hiểm cho tàu khi neo đậu tại khu vực trên.

Căn cứ vào bảng cấp sóng gió beaufort, gió bão mạnh cấp 7-10, giật cấp 11-12 sẽ gây sóng cao từ 7m đến hơn 14m (phù hợp với tường trình sau tai nạn của Thuyền trưởng). Tàu Biển Bắc 16 bị sóng đánh liên tục phủ lên hầm hàng (hầm số 2) làm cho bạt hầm hàng bị rách nên không còn giữ được tính kín nước. Khi kéo neo di chuyển thì nước tràn vào hầm hàng rất nhanh làm tàu chìm dần và mất điện toàn tàu ,mất khả năng điều động sau đó chìm hoàn toàn tại vị trí (13045’00,5”N; 109014’53,8”E).

Hình ảnh: Tàu Biển Bắc 16 bị chìm hoàn toàn.

V.  KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.

1.       Kết luận.

Tại thời điểm xảy ra tai nạn, vùng biển Quy Nhơn đang bị ảnh hưởng của cơn bão số 12, gió bão tại khu vực này mạnh cấp 7-10 Beaufort giật cấp 11-12, độ cao sóng từ 7-9m và đạt 11m đến hơn 14m khi giật cấp 11-12. Trong điều kiện thời tiết như trên tàu Biển Bắc 16 đã bị sóng to gió lớn đánh gây rách bạt hầm hàng, nước tràn vào khoang hàng nhanh làm chìm tàu.

2.       Kiến nghị.

Thuyền trưởng cần cập nhật các bản tin thời tiết từ nhiều nguồn khác nhau và chủ động hơn trong việc dẫn tàu đến nơi tránh trú bão an toàn.